Franz Joseph Haydn

31 Mart 1732 tarihinde tekerlek yapımcısı Mathias Haydn ile aşçı Maria’nın oğulları olarak Rohrau, Avusturya’da dünyaya gelen müzisyen Franz Joseph Haydn, Ludwig van Beethoven’in hocası ve onlarca senfoninin besteleyicisi olarak müzik tarihine geçmiş büyük bir müzik adamıdır. 1720 tarihinde dünyaevine giren Mathias ile Maria çiftinin oğulları olarak dünyaya gelen Franz Joseph Haydn, 5 yaşındayken kardeşi Michael dünyaya geldi. Anne tarafından 12 kardeşi vardı, ancak sonradan 6’sı öldü. Bir sene sonra Johann Matthias Frank’ın ısrarı üzerine 6 yaşındayken ailesi tarafından müzik eğitimi alması için Hainburg, Almanya’ya gönderildi. Harp çalan babasının koro eğitimi alması için Almanya’ya gönderdiği Haydn, 8 yaşındayken St. Stephen Katedrali’nde korist oldu. Bir kaç sene koroda kalan genç çocuğa daha sonra kardeşi Michael da katıldı. Profesyonel anlamda ilk müzik eğitimini Saray Kilisesi tenorlarından Finsterbusch’dan alan genç Haydn, 13 yaşındayken sesi bozulmaya başladığı için müzik yazarı olmayı tercih etti. İlk operasını 1752’de sergileyen Haydn, 1759’da Kont Ferdinand Maximillian ile tanıştı. Oda müzikleri yazan Haydn, 28 yaşındayken Josepha adında bir kıza aşık oldu. Ancak Haydn aşk hayatında müzikal kariyeri kadar başarılı olamadı. Aşık olduğu kızın rahibe olacağını öğrenen genç adam, Josepha’nın kızkardeşi Anna ile evlendi. 29 yaşına gelince Haydn, Esterhazy Ailesi’nin (bkz.: Esterhazy Tarihi Wikipedia, Esterhazy Ailesi Tarihi Britannica) yanında çalışmaya başladı. Ailenin ihtiyaçlarına göre müzik besteleyen genç adam, tam 30 sene boyunca bu aileye hizmet etti. Haydn, flüt konçertoları, piyano konçertoları, bariton konçertolarıyla dünyayı kendine hayran bıraktı. Mozart, Beethoven’in da olduğu gibi genelde neşeli, bıktırıcı ölçüde şakacı bir yapıya sahip olan genç Haydn, ilk adı Franz’ı hiç kullanmadı. Esterhazy Ailesi’nin evinde yaptığı çalışmalarla ailesini geçindiren Haydn, bir başka usta Beethoven’a müzik dersi verdi. Bu sebeptendir ki Beethoven’in ilk çalışmalarında Haydn etkisi görüldü. Çılgın müzisyen, ikinci babası olarak gördüğü Haydn’a bu borcunu 1808 senesinde Haydn 76. yaşgününü kutlarken diz çöküp elini öperek ödeyecekti.
Beethoven’dan bahsetmişken, Mozart Usta da Haydn rüzgarından etkilenen isimler arasındaydı.

1791 senesinde Esterhazy Ailesi’nin prensi Nikalaus’un ölümü üzerine serbest çalışmaya başlayan müzisyen, Oxford’dan ‘Fahri Doktor’ unvanına layık görüldü. Lo Speziale, Armida, Orlando Paladino, La Vera Costanza, Le pescatrici gibi operaları ve piyano triosuyla ünlenen Haydn, 1806 senesinde kardeşi Michael’i kaybetti. “No. 7 in G major, Hoboken 15/4″1, “No. 8 in D major, Hoboken 15/33”, “No. 9 in D major, Hoboken 15/D1”, “No. 27 in A flat major, Hoboken 15/14”, “No. 28 in D major, Hoboken 15/16” gibi eserlerinin yanısıra Rebecca Schroeter, Theresa Jansen, Prenses Maria Anna ve Prens Anton Esterházy’e adanmış eserleri de vardır. Ömrünün son günlerini Viyana’da geçiren müzisyenin ölümü de kötü bir tesadüf sonucu oldu; Fransa’nın lideri Napolyon’un Viyana’yı bombalaması sonucu 31 Mayıs 1809’da hayatını kaybeden Haydn, böylece Napolyon’un emirleriyle ölen binlerce insanın arasında yerini aldı.

Bazı Haydn eserlerini buradan ya da üye iseniz Jango’dan dinleyebilirsiniz.

Ek olarak, İngiliz Haydn Festivali’ne bakmanızı da tavsiye ederim.